18 x Russisch Werelderfgoed

Van de statige grachten van Sint-Petersburg tot het imposante Rode Plein en de sobere kloostergebouwen op de geïsoleerde Solovetsky-eilanden. Rusland’s lange geschiedenis vertaalt zich in achttien bijzondere monumenten op de Werelderfgoedlijst van Unesco.

We hebben deze uitverkoren bouwwerken op een rijtje gezet en vertellen kort wat je er kunt zien, waar ze liggen en hoe je ze in een rondreis door Rusland kunt opnemen.

1. Kremlin en Rode Plein (Moskou)
Wat
Het Kremlin en het Rode Plein behoeven eigenlijk geen introductie. Vanuit het Kremlin (dat letterlijk versterkte stadskern betekent) bestuurden tal van tsaren het uitgestrekte Rusland, van Ivan de Verschrikkelijke tot Vladimir Poetin. Wat niet iedereen weet is dat binnen de hoge muren van het Kremlin niet alleen presidentiële en andere overheidsgebouwen liggen, maar ook enkele van de mooiste kerken van Moskou.

Het Rode Plein is een van de grootste en indrukwekkendste pleinen ter wereld. Aan de westkant rijzen de hoge muren van het Kremlin op, aan de noordkant ligt het grote Nationaal Historisch Museum en aan de westkant het warenhuis GUM. Aan de zuidkant staat een van de gezichtsbepalende gebouwen van Moskou en Rusland: de kleurige koepelkerken van de Basiliuskathedraal.

Waar
Het Kremlin en het Rode Plein vormen het centrum van Moskou.

Bezoek
Iedereen die een stedentrip naar Moskou maakt komt op het Rode Plein en zou een bezoek moeten brengen aan het Kremlin.
Om het Kremlin te bezoeken heb je een toegangskaartje nodig. Op rustige dagen zijn deze ter plekke te verkrijgen maar om te voorkomen dat je achter het net vist raden we aan vooraf een kaartje te boeken. De kaartjes zijn geldig voor een specifiek tijdslot (dit geldt voor de entree, als je eenmaal binnen bent, kun je langer blijven). Blini Reizen kan deze kaartjes voor je regelen.
Je kunt overwegen het Kremlin te bezoeken met een gids, die uiteraard veel weet te vertellen over de geschiedenis en achtergronden.
Onderdeel van het Kremlin is het Arsenaal (de Armory) waar een grote collectie juwelen, staatsgeschenken en andere kunstvoorwerpen te bekijken valt. Je hebt hiervoor een apart kaartje nodig. Ook hiervoor geldt dat we aanraden dit vooraf te boeken.

Het Rode Plein is vrij te bezoeken. Het kan wel zijn dat bij evenementen een deel is afgezet.

Zie ook Unesco: Kremlin and Red Square, Moscow (1990)

2. Kolomenskoye (Moskou)
Wat
Kolomenskoye was het vroegere buiten van de tsaren en is nu een groot park aan de oever van de rivier. Midden in het groen staat een monument van de Unesco-lijst: de Hemelvaartskerk in de 16e eeuw gebouwd ter gelegenheid van de geboorte van een prins, de latere Ivan de Verschrikkelijke.

Rond de Hemelvaartkerk staan nog enkele andere kerken en monumenten. Interessant zijn ook de houten gebouwen verderop in het park. Deels elders afgebroken en hier opnieuw opgebouwd, deels gebouwd aan de hand van maquettes, geven ze een aardig beeld van de vroeg-Russische bouwwerken.

Waar
Kolomenskoye ligt ten zuiden van centrum van Moskou, een half uur per metro vanaf het Rode Plein.

Bezoek
Kolomenskoye is eenvoudig op eigen gelegenheid te bezoeken met de metro. Natuurlijk kunnen we het park ook opnemen in een stadsexcursie met gids.

Zie ook Unesco: Church of the Ascension, Kolomenskoye (1994)

3. Novodevichy-klooster (Moskou)
Wat
Het Novodevichy-klooster ligt in het zuidwesten van Moskou. Het ommuurde complex uit de 16e en 17e eeuw bevat enkele bijzondere kerken met een prachtig interieur en wordt gezien als een buitengewoon voorbeeld van de Russische religieuze architectuur. Het klooster is nog vol in bedrijf en wordt druk bezocht door Russische gelovigen.
Buiten de muren ligt de belangrijkste begraafplaats van Moskou, met bekende Russen als Tjechov, Gogol, Jeltsin en Raisa Gorbatsjov. Wij dwalen graag een uurtje rond langs de vele graven, vaak versierd met prachtige grafstenen en monumenten, zoals de ballerina, gracieus vereeuwigd in steen en de vliegtuigbouwer Tupolev, met een grafsteen in de vorm van een enorm vliegtuig.

Waar
Het klooster ligt in een bocht van de rivier Moskva, ten zuidwesten van het centrum van Moskou.

Bezoek
Als je in Rusland alleen Moskou of Moskou en Sint-Petersburg bezoekt, is dit een van de beste plekken om een idee te krijgen van de manier waarop de Russen hun religie beleven. Vergeet daarbij niet ook de grote begraafplaats buiten de muren te bezoeken.
Het Novodevichy-klooster is eenvoudig bereikbaar per bus of metro. Uiteraard organiseren wij ook excursies met gids.

Zie ook Unesco: Ensemble of the Novodevichy Convent (2004)

4. Sint-Petersburg
Wat
Sint-Petersburg is natuurlijk een van de steden die je een keer in je leven gezien moet hebben. Een bijzonder aspect van de stad is dat deze in een relatief korte periode werd opgebouwd. Toen Peter de Grote hier in 1703 de Peter & Paul-vesting liet bouwen was er niets anders moerassen, water en bossen. In de decennia hierna werd een complete hoofdstad uit de grond gestampt. Sint-Petersburg speelde een grote rol in de geschiedenis van Rusland én de Sovjet-Unie.
Unesco heeft het hele complex van waterwegen en kanalen, stadsplanning en grote gebouwen als de Admiraliteit en het Winterpaleis tot werelderfgoed verklaard.

Waar
Sint-Petersburg ligt in het uiterste westen van Rusland. Het werd door Peter de Grote gesticht als ‘raam naar het westen’, zijn verbinding met Europa.

Bezoek
Sint-Petersburg is een populaire bestemming voor een stedenreis, al dan niet in combinatie met Moskou. Uiteraard kan een bezoek aan de stad ook onderdeel zijn van een uitgebreidere rondreis door Rusland. Behalve accommodatie en vervoer regelt Blini Reizen ook allerlei stadsexcursies.

Vanuit Amsterdam en Brussel zijn directe vluchten naar Sint-Petersburg. Tussen Helsinki en Sint-Petersburg rijden snelle treinen. Vanaf Tallinn, de hoofdstad van Estland, rijden comfortabele bussen.
Naar Moskou rijden de hele dag snelle treinen, een rit van circa 4 uur. Het uitgebreide spoornetwerk verbindt de stad ook met de rest van Rusland.

Zie ook Unesco: Historic Centre of Saint Petersburg and Related Groups of Monuments (1990)

5. Sergiev Posad (Gouden Ring/Moskou)
Wat
Het klooster van Sergiev Posad vormt het religieuze hart van Rusland. Binnen de dikke verdedigingsmuren van het klooster liggen verschillende kerken, waarvan de oudste uit 1337. Het complex wordt druk bezocht door gelovigen en pelgrims.

Waar
Sergiev Posad ligt 70 kilometer ten noorden van Moskou.

Bezoek
Sergiev Posad is eenvoudig te bezoeken tijdens een stedenreis naar de Russische hoofdstad. Dit kan als een dagexcursie, al dan niet per gids en per auto met chauffeur of per trein, of als tussenstop tijdens een rondreis langs de plaatsen van de Gouden Ring (tijdens een rondreis langs de Gouden Ring kom je ook bij andere Unescomonumenten: Yaroslavl, Vladimir en Suzdal).

Zie ook Unesco: Architectural Ensemble of the Trinity Sergius Lavra in Sergiev Posad (1993)

6. Yaroslavl (Gouden Ring)
Wat
Yaroslavl is een van de vaste haltes op een rondreis langs de Gouden Ring. De stad werd gesticht in de 11e eeuw als buitenpost en handelsplaats aan de oevers van de Wolga. Met 600.000 inwoners is het nu een vrij grote provinciestad maar het oude centrum is uitstekend bewaard gebleven en langs de sfeervolle straten staan tal van kerken.

Waar
Yaroslavl ligt 275 kilometer ten noorden van Moskou.

Bezoek
Yaroslavl is een vaste stop tijdens een rondje langs de Gouden Ring, een serie oude steden ten noordoosten van Moskou. Als je meer van Rusland wilt zien dan alleen Moskou en Sint-Petersburg, ligt een rondreis langs deze Gouden Ring voor de hand.

Vanuit Moskou rijden dagelijks meerdere treinen naar Yaroslavl. Deze doen er circa 4,5 uur over. Goede nachttreinen rijden in 10 uur naar Sint-Petersburg.

Rostov Veliky is een oud (Veliky betekent oud in het Russisch) stadje een uur met de trein of auto ten zuiden van Yaroslavl. Kostroma ligt een uur naar het oosten, per bus of auto. Beide steden maken onderdeel uit van de Gouden Ring en zijn zeer de moeite waard.

Zie ook Unesco: Historical Centre of the City of Yaroslavl (2005)

7. Vladimir en Suzdal (Gouden Ring)
Wat
Vladimir en Suzdal speelden vanaf de 11e eeuw een belangrijke rol in de ontwikkeling van Rusland, de Russische cultuur en kunst.
Vladimir is nu een stad met ruim 300.000 inwoners. In het centrum staan twee oude kathedralen en de Gouden Poort.
Suzdal heeft met maar 11.000 inwoners een landelijke sfeer. Met veel groen en water is het een fijne plek om van klooster naar klooster te wandelen.

Waar
Vladimir ligt 180 kilometer ten oosten van Moskou, Suzdal ligt nog eens 35 kilometer verder naar het noordoosten.

Bezoek
Vladimir en Suzdal zijn twee vaste stops op een rondje langs de Gouden Ring (zie ook Yaroslavl, in ditzelfde blog). Beide plaatsen zijn ook te bezoeken in een excursie van 1 of 2 dagen vanuit Moskou. Van de twee plaatsen is Suzdal wat ons betreft de leukste plek om te verblijven, vanwege het groen en de ontspannen landelijke sfeer.

Vladimir ligt aan een belangrijke spoorlijn naar het oosten (treinen langs de Trans-Siberische spoorlijn stoppen hier) en er rijden dagelijks meerdere snelle treinen naar Moskou (2 uur) en Sint-Petersburg (6,5 uur).
Er is geen station in Suzdal. Wij regelen voor onze reizigers een auto met chauffeur voor de transfer van Vladimir naar Suzdal.

Zie ook Unesco: White Monuments of Vladimir and Suzdal (1992)

8. Pskov (Zilveren Ring)
Wat
Pskov is nu een slaperige provinciestad, maar is een van Ruslands oudste steden en was eeuwenlang een belangrijke grensstad. Unesco beschermt hier 10 monumenten, vooral kerken en kloosters, uit de periode van de 12e tot de 17e eeuw. De school van Pskov heeft veel invloed gehad op de ontwikkeling van de Russische architectuur.

Niet op de Unesco-lijst maar wel de moeite waard zijn drie bezienswaardigheden buiten de stad: de oude vesting Stary Izbork, het Pechory-klooster en Mikhailovksoe, het landgoed van de familie van Ruslands meest geliefde dichter: Pushkin.
De ontspannen sfeer, de monumenten in de ruime, goed bewaarde oude stad en de sites buiten de stad maken Pskov tot een van onze favoriete steden in Rusland.

Waar
Pskov ligt in het westen van Rusland, vlakbij de grens met Estland.

Bezoek
De ligging van Pskov betekent dat een bezoek aan deze stad op allerlei manieren is in te passen in een reis door Rusland. Dan kan bijvoorbeeld als extra stad bij een stedenreis Moskou & Sint-Petersburg of bij een reis die de Baltische landen combineert met Rusland.

Sint-Petersburg ligt op 3,5 uur met de trein. Naar Moskou rijden comfortabele nachttreinen die er circa 11 uur over doen. De oude stad Novgorod ligt op 4 uur met de trein. Naar Estland (Tartü en Tallinn) rijden goede bussen.

Zie ook Unesco: Churches of the Pskov School of Architecture (2019)

9. Novgorod (Zilveren Ring)
Wat
Novgorod is een van de oudste steden van Rusland en heeft grote invloed gehad op de ontwikkeling van Rusland, de Russische cultuur en de Russisch-orthodoxe kerk. In tegenstelling tot de meeste oude steden is Novgorod nooit veroverd door de Mongolen, voor wie de omliggende meren en moerassen te lastig waren.
Het hart van de stad wordt gevormd door het Kremlin, met binnen de muren verschillende musea en kerken, waaronder de kathedraal uit de 11e eeuw. Aan de overkant van de brede Volkov die door Novgorod stroomt, staan nog tal van andere kerken en monumenten.

Waar
Novgorod ligt in het westen van Rusland, 200 kilometer van Sint-Petersburg.

Bezoek
Na Moskou en Sint-Petersburg is Novgorod een van de meeste bezochte steden in Rusland. Je kunt de stad bezoeken als stop tussen Moskou en Sint-Petersburg of als excursie vanuit Sint-Petersburg. Een leuke optie is Novgorod en Pskov te combineren.

Novgorod ligt tussen Moskou en Sint-Petersburg maar onhandig genoeg niet aan de hogesnelheidslijn die de twee grote steden met elkaar verbindt. Sint-Petersburg is eenvoudig in 3 uur bereikbaar per gewone trein. Reizen naar Moskou is wat lastiger: je kunt kiezen voor een nachttrein (circa 10 uur) of eerst per auto naar Chudovo reizen (100 km) en daar op de Sapsan (de hogesnelheidstrein) naar Moskou stappen. Pskov (ook in dit overzicht besproken en zeer de moeite waard) is zo’n 4 uur met een regionale trein.

Zie ook Unesco: Historic Monuments of Novgorod and Surroundings (1992)

10. Solovetsky (Noord-Rusland)
Wat
De Solovetski-eilanden liggen in de Witte Zee, in het noordwesten van Rusland. Ondanks het onherbergzame klimaat zijn de eilanden al bewoond vanaf de 5e eeuw voor Christus. In de 15 eeuw na Christus verscheen een Russisch-orthodox klooster. Hier leefden monniken een zwaar leven totdat het klooster in 1921 door de Sovjets werd gesloten.
De Unesco maakt in haar onderbouwing van de status als Werelderfgoed geen melding van de periode van 1923 tot 1939. Op de Solovetsky’s was toen een van de eerste en zwaarste kampen van de Goelag gevestigd.

Waar
De eilandengroep ligt in de Witte Zee, in het noordwesten van Rusland. Dichtstbijzijnde grote steden zijn Moermansk en Archangelsk.

Bezoek
De geschiedenis, de natuur, het isolement en het klimaat maken een bezoek aan de eilanden de moeite meer dan waard. Extra pluspunt: je komt hier nauwelijks andere toeristen tegen.

De eilanden liggen zo noordelijk en zijn zo lastig te bereiken dat je tijd nodig hebt om ze te bezoeken. Een bijzondere reis voert van Sint-Petersburg via Petrozavodsk en Kizhi (ook Unesco-monument) en de Solovetsky’s naar de beroemde haven Moermansk.

Het klimaat maakt dat je Solovetsky het best in de zomer kunt bezoeken. Vanaf begin juni tot eind augustus kun je rekenen op dagelijkse bootdiensten vanaf het plaatsje Rabotcheostrovsk. De kans op drijfijs betekent dat de dienstregeling in mei onzeker is. Vanaf half oktober is de kans op ijs te groot.
Het dichtstbijzijnde station is dat van Kem. Hier stoppen de treinen tussen Moermansk en Sint-Petersburg.

Er zijn normaal gesproken vluchten vanaf Archangelsk, maar omdat bij harde wind en mist niet wordt gevlogen is het niet verstandig een rondreis hierop te baseren.

Zie ook Unesco: Cultural and Historic Ensemble of the Solovetsky Islands (1992)

11. Ferapontov klooster (Gouden Ring)
Wat
Het kloostercomplex Ferapontov werd gesticht in de 14e eeuw. De bloeiperiode duurde van de 15e tot en met de 17e eeuw. Het klooster staat vooral bekend om de prachtige fresco’s van Dionisius, een van Ruslands beste schilders uit de 15e eeuw.

Waar
Op het platteland van het noordwesten van Rusland, circa 4 uur ten noorden van Yaroslavl en 9 uur ten oosten van Sint-Petersburg. de dichtstbijzijnde grotere stad is Vologda, op 1,5 uur rijden.

Bezoek
Het klooster van Ferapontov ligt niet op de routes van de gebruikelijke rondreizen door Rusland. Het kan zeker in combinatie met de prettige stad Vologda wel een leuke toevoeging zijn aan een langere rondreis.

Zie ook Unesco: Ensemble of the Ferapontov Monastery (2000)

12. Kizhi (Noord-Rusland)
Wat
De kerken op het eiland Kizhi passen in de lange Russische traditie van architectuur in hout. De Transfiguratiekerk is indrukwekkend met 30 grotere en kleinere koepels. Op het eiland staan nu tientallen andere houten gebouwen, waarvan een groot deel elders is afgebroken en hier weer opgebouwd.
De setting van Kizhi, een groen eiland in een uitgestrekt meer, en de boottocht er naar toe dragen bij aan het plezier van een bezoek.

Waar
Kizhi ligt in het Onega-meer, in het noordwesten van Rusland.

Bezoek
Petrozavodsk en Kizhi zijn een leuke tussenstop op een reis naar het noorden, naar de Solovetsky-eilanden en Moermansk.

Vanaf de stad Petrozavodsk varen boten naar Kizhi. Petrozavodsk zelf ligt op 5 uur met de trein vanaf Sint-Petersburg.

Zie ook Unesco: Kizhi Pogost (1990)

13. Koerse Schoorwal (Kaliningrad)
Wat
De Koerse schoorwal is een lange, smalle landtong voor de kust van Litouwen en de Russische enclave Kaliningrad. De schoorwal bestaat uit duinen en dennenbossen en scheidt de Baltische Zee van het Koerse haf, een groot binnenmeer. Dat deze strook land een cultureel en geen natuurlijk erfgoed is, komt doordat het bestaan mogelijk is gemaakt door eeuwenlang menselijk handelen.

Waar
De Koerse schoorwal verbindt het noordwesten van Kaliningrad met het zuidwesten van Litouwen. De landtong wordt gedeeld door Rusland en Litouwen.

Bezoek
Vele kilometers zandstrand en naaldbossen, met hier en daar een dorpje. De Koerse schoorwal nodigt uit tot een paar dagen ontspannen.
De meeste reizigers bezoeken alleen het Litouwse deel van de Koerse Schoorwal, als onderdeel van een autorondreis door de Baltische landen.
Als je met je eigen auto reist is het een leuk idee om ook Kaliningrad mee te nemen op een rondreis door de Baltische landen. Je kunt deze enclave dan via de Koerse schoorwal binnenrijden of verlaten (let op: je moet hiervoor wel een Russisch visum hebben geregeld. Dit kan online en is gratis).

Zie ook Unesco: Curonian Spit (2000)

14. Kazan
Wat
Kazan was eeuwenlang de regionale hoofdstad van de Gouden Horde, een van de rijken die voortkwamen uit de Mongoolse veroveringstocht. In 1438 werd het kanaat Kazan zelfstandig, totdat het in 1552 werd veroverd door Ivan de Verschrikkelijke.
Het Kremlin van Kazan is de enige Tataarse vesting die in Rusland is overgebleven. Binnen de muren staan nu verschillende kerken en monumenten, gebouwd in de 17e tot en met de 19e eeuw.

Kazan is met 1,1 miljoen inwoners nu een van de grotere en rijkere steden van Rusland. Het is de hoofdstad van de deelrepubliek Tatarstan. De bevolking is trots op haar Tataarse achtergrond en draagt de Tataarse cultuur en geschiedenis graag uit.

Waar
Kazan ligt midden in Rusland. Nachttreinen vanuit Moskou doen er 13 uur over.

Bezoek
Niet veel toeristen reizen af naar Kazan. Toch is deze stad zeker de moeite waard, door het Tataarse karakter en door de bezienswaardigheden. Het gaat daarbij niet alleen om het Kremlin in Kazan zelf, maar bijvoorbeeld ook om Sviyazhsk, een andere Unesco-site in de regio.

Kazan kan dienen als start- (of eind) punt van een reis door Rusland. Ook is het boeiende stop op weg met de trein naar het oosten van Rusland. Kazan ligt niet aan de Trans-Siberische spoorlijn zelf maar is met een omweg wel makkelijk mee te nemen.

Zie ook Unesco: Historic and Architectural Complex of the Kazan Kremlin (2000)

15. Bolgar (Kazan)
Wat
Bolgar is de plek van een vroegere stad van Volga-Bolgars, een rijk dat bestond van de 7e tot en met de 15e eeuw. Het was ook eeuwlang de hoofdstad van de Gouden Horde, een van de Mongoolse rijken.
Bolgar overleefde de Mongoolse veroveringstocht, stortte in na een aanval van Tumer Lenk, de heerser uit het Oezbeekse Samarkand, en verdween na een aanval van de Russen.

Waar
180 km ten zuiden van Kazan.

Bezoek
Bolgar is te bezoeken als excursie vanuit Kazan. Of als tussenstop op weg van Kazan naar Uljanovsk, de geboorteplaats van Lenin.

Zie ook Unesco: Bolgar Historical and Archaeological Complex (2014)

16. Sviyazhsk (Kazan)
Wat
Sviyazhsk ligt op een klein schiereiland in de rivier de Wolga. Het werd in 1551 gesticht door Ivan de Verschrikkelijke als uitvalsbasis voor zijn grote aanval op het kanaat Kazan. Na de overwinning werden in de vesting een kathedraal en een klooster gebouwd.

Waar
Sviyazhsk ligt op 120 km ten westen van Kazan.

Bezoek
Sviyazhsk is eenvoudig te bezoeken als excursie vanuit Kazan. De ligging in de immense Wolga én de geschiedenis maken het de moeite meer dan waard.

Zie ook Unesco: Assumption Cathedral and Monastery of the town-island of Sviyazhsk (2017)

17. Struve (Finse Golf)
Wat
De geodetische boog van Struve is een bijzonder Unesco monument. Hij strekt zich namelijk uit over 10 verschillende landen: Noorwegen, Zweden, Finland, Rusland, Estland, Letland, Litouwen, Oekraïne en Moldavië. De boog bestond uit een serie van 265 meetpunten waarmee in de 19e eeuw een belangrijke stap werd gezet in het meten en in kaart brengen van de aarde. 34 meetpunten zijn bewaard gebleven en vormen nu 1 Unescomonument.

Waar
Het enige Russische punt ligt op het eiland Hogland, in de Finse golf.

Bezoek
Helaas kunnen wij geen excursie naar Hogland aanbieden. 18 andere meetpunten liggen ook in Blini-landen (Estland, Letland, Litouwen, Moldavië, Oekraïne en Wit-Rusland) en zijn wel te bezoeken.

Zie ook Unesco: Struve Geodetic Arc (2005)

18. Derbent (Kaukasus)
Wat
De stad Derbent, strategisch gelegen tussen de bergen van de Kaukasus en de Kaspische Zee, was eeuwenlang een noordelijke post van het Perzische rijk.

Waar
Derbent ligt in Dagestan, een deelrepubliek in het zuiden van Rusland.

Bezoek
Omdat wij twijfelen aan de veiligheid in deze regio organiseren wij hier geen reizen naar toe.

Zie ook Unesco: Citadel, Ancient City and Fortress Buildings of Derbent (2003)

Heb je interesse in een reis naar Rusland? Kijk dan voor meer informatie op onze Rusland-pagina. Heb je vragen of wil je een offerte voor een reis op maat ontvangen? Wij adviseren je graag! Vul het offerteformulier in of neem contact met ons op via 030-3040031 of info@blinireizen.nl.

5 juni 2021

De foto’s op deze pagina zijn gemaakt door Blini tijdens onze rondreizen door Rusland of afkomstig van de websites https://whc.unesco.org/, https://commons.wikimedia.org en https://www.pexels.com/