Chiatura: voor de Georgië-fijnproever

Wouter maakte per huurauto een rondreis door de Kaukasus. In het noordwesten van Georgië bezocht hij het mijnstadje Chiatura, op het eerste gezicht geen voor de hand liggende bestemming voor toeristen. Maar voor reizigers met interesse in industrieel erfgoed, in het vervallen verleden van de Sovjet-Unie, of voor reizigers die gewoon eens wat anders willen is het een aanrader.
In het mijnstadje Chiatura worden al 130 jaar mangaan en andere ertsen gewonnen. Begin 20e eeuw kwam 60% van de wereldproductie van mangaan uit dit plaatsje in de bergen van noordwest Georgië.

In dezelfde periode was het een belangrijke post in de strijd van de Russische revolutie. Bolsjewieken overvielen een geldtrein om zo hun revolutie te financieren en met een lange staking eisten de socialisten betere werkomstandigheden.
De productie van mangaan loopt echter ieder jaar verder terug en een bezoek aan Chiatura vertelt het verhaal van veel industrieplaatsen in de landen van de voormalige Sovjet-Unie.
Het centrum van Chiatura bestaat vooral uit overheidsgebouwen in de bekende Sovjetstijl. Aan de rand liggen verweerd uitziende woonblokken. In het centrum zelf, maar vooral in de dalen rondom, is de mijn en het verleden overal. Rangeerterreinen met roestende treinwagons, vervallen fabriekshallen, parkeerterreinen vol puin en gras, zwart-uitgeslagen kunstwerken die het ooit bloeiende Chiatura verheerlijken. En net als je denkt dat het allemaal verleden tijd is, zwaait een stalen poort open en verschijnen twee oude diesellocs die een tiental wagons voorttrekken.
Opvallend zijn de vele kabelbanen die de kloof overspannen en van het dal naar de hoger gelegen hellingen voeren. De meeste hiervan zijn bedoeld om de mijnwerkers snel op hun werkplek te brengen, andere voor het transport van de erts. Een deel van de kabelbanen is nog in gebruik en een ritje in een van de kleine, roestige cabines, hoog boven het dal, is een bijzonder avontuur.

Een bezoekje aan Chiatura is eenvoudig in te plannen op weg van het oosten van Georgië naar de stad Kutaisi (of andersom natuurlijk). De stille route voert door beboste bergen en is een stuk mooier dan de hoofdweg van Tbilisi naar Kutaisi. Bovendien vermijd je hiermee het vele vrachtverkeer dat het rijden op de hoofdweg tussen Zestaponi en Kashuri, waar deze maar 2-baans is, langzaam maakt.

De 2 foto’s hieronder zijn afkomstig uit een artikel op de website van de Georgian Journal

Terwijl Wouter in Georgië zelf Chiatura aandeed, maakte Irene in Utrecht kennis met het mijnstadje. Bij een expositie georganiseerd door onze buren, Post Erasmuslaan 5, ontdekte ze het werk van textielartiest Nora van Klingeren. Nora was eerder dit jaar in Chiatura en haar bezoek vormde de basis voor aantal wandkleden, een fotoboekje en een set kaarten.
Het stuk vilt, het boekje en de kaart op onderstaande foto maken deel uit van het project (voor meer informatie over de maker zie https://noravanklingeren.nl/).

26 oktober 2018