Herinneringen aan India

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)Zesentwintig jaar geleden kwamen we voor het eerst in India. Het was onze tweede grote reis samen, en na Peru en Bolivia wel iets heel anders. We reisden 4 weken (veel te) low budget door het noorden van het land. Beviel India ons? Ja, want een jaar later waren we terug voor 4 weken Zuid-India. En daarna nog eens het zuiden, enz. enz. Wat sprak ons toch zo aan dat we telkens terugkeerden? 5 redenen waarom we zelf blij worden van reizen door dit fascinerende land, gebaseerd op persoonlijke herinneringen.

1. De backwaters
2. De tempels van Madurai
3. De treinreizen
4. Eten en drinken
5. Meneer Joshi

De (ingescande) foto’s hieronder maakten we tijdens onze reizen door India. Het was een tijd dat je ze nog afdrukte en inplakte in een fotoboek.

1. De backwaters
India is vaak hectisch, lawaaierig, stoffig. Hoe anders zijn de backwaters van Kerala. Direct achter de kuststrook van deze zuidelijke deelstaat strekt zich een uitgestrekte netwerk van meren en waterwegen uit. Al het leven speelt zich hier op of direct bij het water af. De huizen staan op de dijken die de waterwegen scheiden van de rijstvelden. De wegen lopen over de dijken, soms breed genoeg voor een auto maar veel vaker een smal pad waarover de mensen fietsen of lopen. Vrijwel al het transport gaat over het water. Waterbussen zorgen voor het openbaar vervoer, de winkel is een schuit vol koopwaar die hier en daar aanlegt, kano’s zetten kinderen over naar hun schooltje.
In 1998 kwamen we voor het eerst in Kerala en natuurlijk stonden ook de backwaters op ons programma. In Alappuzha regelden we een tocht per houseboat. Dit was een omgebouwde rijstboot, met een soort terras op de plecht, een slaapkamer met een dak van gevlochten bamboe in het midden en achterop een piepklein keukentje. Onze boot had twee bemanningsleden: een bootsman om ons voort te bomen en een kok. We gleden in stilte over het water en konden zo genieten van al het leven op de dijkjes en op het water. Kinderen zwaaiden ons lachend toe, vrouwen deden aan de waterkant de was, mannen boomden een platte schuit vol zand, een jochie klom in een palmboom om daar een kokosnoot te pakken en ijsvogeltjes schoten over het water. In het mini-keukentje maakte onze kok een heerlijk diner klaar, met dahl, curries, rijst en vruchten. Aan het einde van de middag ging de boot voor anker in het midden van een meertje. De ondergaande zon kleurde de lucht oranjerood, de palmbomen waren donkere silhouetten. We sliepen onder de klamboe en keken onder de opgeklapte luiken door over het stille water. ’s Nachts lagen we te luisteren naar het vriendelijke gekabbel van het water.
India is niet altijd even makkelijk voor een reiziger: het land kan heftig en vermoeiend zijn, door de armoede, de felle kleuren, het lawaai en de stank. Maar niet op de backwaters.

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

de backwaters van Kerala

2. De Sri Meenakshi tempel, Madurai
Als wij aan India denken, denken wij aan tempels: uitgestrekte tempelcomplexen, en kleine tempeltjes op een straathoek; kleurrijke tempels, sobere tempels; drukke tempels, verlaten tempels; glanzend nieuwe tempels, sfeervol vervallen tempels; Sikh tempels, Hindoe tempels, boeddhistische tempels.
We moeten er in deze lijst van persoonlijke herinneringen eentje kiezen, het wordt de Sri Meenakshi Tempel in Madurai. Eigenlijk is dit niet zozeer een tempel als wel een ommuurd complex van tempel, pleinen en galerijen. De hindoetempels van Tamil Nadu zijn ongekend kleurrijk: de 60 meter hoge gopurams (torens) zijn bedekt met een eindeloze hoeveelheid godenbeelden in allerlei kleuren. De gang van zaken in de tempels is niet te vergelijk met die in een katholieke kerk, waar tijdens een georganiseerde dienst een groep gelovigen luistert naar een priester.
Hier lopen constant pelgrims af en aan. In allerlei hoekjes verrichten priesters en gelovigen rituelen waarbij de gelovigen offeren aan de Hindoegoden. Rook stijgt op, gebeden worden gemurmeld en als je een hoek omslaat sta je ineens voor een olifant, met kleurrijke schilderingen op de kop en bellen aan de poten.
We dwaalden rond en ontdekten steeds nieuwe plekken en taferelen. Een uur lang zaten we stil op een muurtje te kijken naar de passerende mensen, die soms van honderden kilometers ver waren gekomen om hier de goden te bedanken of te verzoeken. Nadat we uren in de tempel hadden doorgebracht zochten we de rust van een restaurant voor de lunch en om even bij te komen. Maar natuurlijk gingen we later op de dag terug om ons weer onder te dompelen in India. Ons bezoek aan deze tempel was een fascinerende ervaring waar we nog regelmatig aan terug denken.

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

de backwaters van Kerala (foto: Blini Reizen)

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

de tempel in Madurai (foto: Blini Reizen)

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

de tempel in Madurai

3. De trein
1,3 miljoen werknemers, 8 miljard reizigers per jaar, 13.169 treinen per dag, 7.325 stations en 67.956 kilometers spoor. De cijfers van de Indiase spoorwegen zijn indrukwekkend. India is dan ook een uitgestrekt land. En hoewel de kwaliteit van de wegen snel verbetert en er intussen ook veel en goed betaalbare vliegverbindingen zijn, hoort het reizen per trein echt bij India.
Wij hebben zelf in de afgelopen 25 jaar vaak in Indiase treinen gezeten: stoomtreintjes die over smalspoor door groene heuvels naar een hill-station tuften, een volgepakte forensentrein in Mumbai waar mensen uit de wagons hingen, stoptreinen die in de middle of nowhere halt hielden bij perrons vol boeren en lange intercity’s die door de nacht denderden.
Het reizen per trein hoort bij India. Het laat je het land op andere, intensere manier kennen.

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

de trein naar Matheran

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

met Maud in Zuid-India

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen

de ontbijt-wallah

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen

plassen op het perron

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

seinhuisje langs het spoor

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

’s nachts een kopje chai

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

tussenstations en prijzen op de deur

4. Het eten
Het eten is altijd belangrijk tijdens onze reizen. En de Indiase keuken is voor ons een van de grote pluspunten van een reis door dit enorme land. We genieten van de variëteit aan smaken en soorten gerechten. Zoals de regio’s verschillen in cultuur en geschiedenis, verschillen ook de keukens oer deelstaat. Waar men in het noorden vaak koriander, kurkuma en komijn gebruikt, is dat in het zuiden nootmuskaat, kaneel en kardemom. Lamsvlees eet je in de moslimgebieden, vis aan de kusten, de zachte smaken van noten, rozijnen en abrikozen vind je in Kasjmir.
Waar we ook zijn, en in wat voor gelegenheid het ook is (een café langs de weg of een sjiek restaurant), we doen altijd ons best om de regionale specialiteiten te proberen.

We hebben ons wel eens afgevraagd wat de fijnste maaltijd was tijdens onze reizen door India. Het buffet in Coconut Lagoon in de backwaters, met de groenten en de kruiden uit eigen tuin? Het diner op de sfeervolle binnenplaats van het City Palace in Udaipur? De thali in een druk restaurant in Madurai? Of gewoon die pakora bij dat straatstalletje? We komen er niet uit.

Het gaat ons overigens om meer dan alleen het eten. We worden ook blij van de Indiase chai, de kruidige koffie in het zuiden, de lassi’s (een soort milkshake), een lime-soda en gewoon een verse kokosnoot die ter plekke wordt opengehakt.

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

thali op palmblad

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

dinerbuffet in sjiek hotel

5. Meneer Joshi
Een reis door India betekent ook het ontmoeten van talloze Indiërs. De chauffeur die je twee weken zonder kleerscheuren door het drukke Indiase verkeer rijdt; het gezin in de trein dat fruit met je deelt; de schoolkinderen bij de tempel in Hampi die allemaal met je op de foto willen; de gids die je niet alleen Calcutta laat zien maar veel over zijn eigen leven vertelt; de eigenaar van het theestalletje die geen Engels spreekt maar wel met veel enthousiasme en zorg een heerlijke chai voor je maakt; de jongemannen die een lift aanbieden als je naar Nahangarh Fort wandelt. Door al deze ontmoetingen en gesprekken, waarbij je soms alleen met handen en voeten kan communiceren, leerden we India steeds een beetje beter kennen.
De ontmoeting die ons het meest is bijgebleven is die met meneer Joshi, tijdens onze tweede reis. We kwamen hem en zijn familie tegen in de ruïnes van Daulatabad Fort, in het midden van India. Ze hadden het ashram van een guru in Pune bezocht en waren op de weg terug naar huis in Almora, 1.443 kilometer naar het noorden, in de heuvels aan de voet van de Himalayas.
Meneer Joshi was het hoofd van de familie, een vriendelijke, oude man. Hij bleek postzegels te sparen. Wij noteerden zijn adres en terug in Nederland stuurden we hem een brief. Een maand later lag er post uit Almora bij ons in de bus. Het was het begin van een lange briefwisseling.

Herinneringen aan India (foto: Blini Reizen)

meneer Joshi, 10 minuten gepraat, herinnering voor het leven

22 april 2023