Het vliegende tapijt van Viktor Vasnetsov

“Het vliegende tapijt” (of ‘Samolet’) werd in 1880 gemaakt door de Russische kunstschilder Viktor Vasnetsov. Zoals veel andere kunstenaars uit die tijd liet hij zich inspireren door Russische sprookjes: de figuur op het tapijt is Ivan Tsarevich, held in vele legenden.

Het doek, in opdracht gemaakt voor de rijke industrieel Mamontov als wandvulling voor een nieuw spoorwegstation, was niet alleen bedoeld als illustratie van een oude volkslegende: het vliegende tapijt stond ook symbool voor “een vlucht naar een nieuwe wereld en toekomstige voorspoed”.

Het schilderij was in 2008 te zien in het Gronings Museum tijdens de tentoonstelling “Russische sprookjes, volksverhalen en legenden”.

De Rijksuniversiteit Groningen schrijft over de tentoonstelling:
“Sprookjes, dat klinkt als iets voor kinderen… Maar in de negentiende eeuw was dat allerminst het geval! Sprookjes waren toen ongekend populair: veel kunstenaars lieten zich erdoor inspireren. Ook in Rusland was dat zo. Niet alleen schreven de grote Russische schrijvers sprookjesachtige literatuur, ook beeldend kunstenaars en componisten lieten zich betoveren door oude Russische volkslegenden. Zij schilderden bijvoorbeeld grote doeken geïnspireerd door sprookjes met titels als ‘Het sneeuwmeisje’ of ‘De wonderschone Zwanenprinses’. De schilderijen en afbeeldingen van de tentoonstelling in het Groninger museum waren niet alleen bedoeld ter illustratie van een oud sprookje. Ze bevatten vaak meer dan de letterlijke weergave van het verhaal. De kunstenaars en hun opdrachtgevers wilden bijvoorbeeld een bepaalde maatschappelijke boodschap uitdragen. De verbeeldingskracht van het sprookjesverhaal werd dan ingezet voor andere dan enkel kunstzinnige doeleinden.
Zo werd het schilderij Het vliegende tapijt van Victor Vasnetsov geschilderd in opdracht van de rijke en machtige Savva Mamontov als wandvulling voor een nieuw spoorwegstation. Het vliegende tapijt stond nu plotseling ook symbool voor een vlucht naar een nieuwe wereld en toekomstige voorspoed.”

Veel van zijn schilderijen vind je in de Tretjakov Gallery in Moskou. In deze stad kun je ook het huis bezoeken waar Vasnetsov leefde van 1894 tot 1926, nu het Victor Vasnetsov Museum.

En een speciale Blini-tip: als je in Kiev bent, sla dan zeker de Sint Volodymyr’s Kathedraal niet over, naar onze mening de mooiste kerk van Oekraïne. Nog nooit waren wij in een kerk met zulke prachtige schilderingen, gemaakt door grote schilders als Vasnetsov, Vrubel en Nesterov, normaal alleen te zien in musea.

1 januari 2016

De foto bij dit bericht is overgenomen van de website van Wikiart.org