Wit-Rusland of Belarus?

Deel van ‘Chiatura’, een project van Nora van KlingerenWit-Rusland is de laatste tijd veel in het nieuws naar aanleiding van de verkiezingen en de roerige nasleep daarvan. In deze periode heeft de Volkskrant de keuze gemaakt niet meer te spreken over Wit-Rusland, maar over Belarus, zoals het land ook in het Engels en in de eigen taal wordt genoemd.

Waar komt de naam Belarus eigenlijk vandaan? Belarus valt uiteen in twee delen: ‘Bela’ en ‘Rus’. Het woord ‘Bela’ betekent wit, hier komen we later op terug.

Eerst over Rus. De theorie is dat het woord Rus uit het zuiden van Zweden stamt, het betekent daar zoiets als ‘roeiers’, ‘mannen die roeien’. Deze Vikingen trokken als handelaren via de grote rivieren de uitgestrekte vlaktes van het huidige Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne binnen. Deze gebieden werden bewoond door Slavische stammen die zich vooral bezig hielden met het bevechten van elkaar. Om een einde te maken aan hun constante onderlinge strijd vroegen zij de leiders van de Vikingen, dus de ‘Rus’, de leiding over te nemen.
Hun eerste basis werd het huidige Novgorod, in het westen van Rusland, later trokken zij verder naar het zuiden. Via de rivier de Dnjepr bereikten zij tenslotte een nederzetting op een heuvel langs de rivier. Deze plek bouwden zij uit tot de hoofdstad van een uitgestrekt rijk: het Kievse Rus.
In de eeuwen daarna werd Rus steeds groter en machtiger. Een belangrijk jaartal is 988, toen vorst Vladimir de Wijze zich in Chersonesos op de Krim bekeerde tot het christendom. Na het overlijden van Vladimir, in 1054, viel het grote Rus langzaam uiteen in verschillende koninkrijken en stadstaten. De naam Rus leeft voort in Rusland en Belarus (Wit-Rusland).

Wil je meer lezen over dit onderwerp? Pak dan het boek Russka van Edward Rutherford, een historisch epos over Rus, haar heersers en haar opvolgers.

En dan Bela, wit. Er zijn drie mogelijke verklaringen voor deze naam. De eerste uitleg is dat de toevoeging Wit werd gebruikt voor dat deel van de Russen dat zich had bekeerd tot het christendom, in tegenstelling tot de Zwarte Russen. Een andere verklaring wijst op de traditionele witte kleding van de Russen in dit gebied. Ten slotte is er een theorie dat de naam Belarus werd gegeven aan dat deel van Rus dat niet door de Mongoolse Tataren werd veroverd.
De naam Wit-Rusland heeft dus niets te maken met het Witte Leger, of Witte Russen, dat in de burgeroorlog van 1917 tot 1922 tegen het Rode Leger van Lenin en Trotski vocht.

Stapt na de Volkskrant nu ook Blini Reizen over op het gebruik van de naam Belarus? Nog niet, we hebben besloten even te wachten met deze aanpassing. De meeste reizigers kennen het land immers nog als Wit-Rusland.

Een overzicht van onze Wit-Rusland-voorbeeldreizen vind je op de Wit-Rusland-pagina.

23 augustus 2020

De foto’s bij dit bericht zijn gemaakt door Blini Reizen tijdens een van onze bezoeken aan Wit-Rusland.

Het platteland van Wit-Rusland (foto: Blini Reizen)

Wit-Rusland platteland: terug in de tijd