Info Oezbekistan
Praktische reisinformatie
Regio- en stedeninformatie
Achtergrond
Samarkand, Buchara en Khiva. Het zijn legendarische steden die door de eeuwen heen avontuurlijke reizigers hebben getrokken. Met hun duizenden jaren geschiedenis, hoogtepunten van islamitische architectuur en fascinerende Centraal-Aziatische culturen, vormen deze steden nog steeds een bijzondere bestemming.
Paspoort en visa
Per 1 februari 2019 hebben Belgen en Nederlanders – net als 43 andere nationaliteiten – geen visumplicht meer voor Oezbekistan. Het verblijf is wel aan een maximum van 30 dagen gebonden.
Bovenstaande informatie geldt voor reizigers met een Nederlands en een Belgisch paspoort. Voor andere nationaliteiten kunnen andere regels gelden.
NB: in Oezbekistan gelden strikte regels ten aanzien van medicijnen, met name psychoactieve middelen. Blini stuurt je, na boeking, een lijst met verboden medicijnen toe. Neem eventueel contact op voor meer informatie.
Geld
• de Oezbeekse munteenheid is de som (of sum), momenteel is 1 euro ongeveer 10000 som waard.
• het grootste bankbiljet is dat van 10000 som.
• je kunt het beste dollars meenemen, deze kun je in bijna ieder hotel en iedere bank omwisselen. Euro’s wisselen is ook mogelijk, maar dit kost wat meer moeite, zelfs niet alle geldwisselkantoortjes accepteren euro’s.
• geldautomaten vind je nauwelijks in Oezbekistan. In Tasjkent zijn ATM’s te vinden waar je met een Nederlandse of Belgische bankpas (controleer voor vertrek of jouw bankpas hiervoor geschikt is) dollars kunt pinnen (geen som).
In een aantal 4*- en 5*-hotels vind je geldautomaten waar je som’s kunt pinnen, dit kan echter alleen met een Visacard.
Voor uitgebreide informatie over betalen in het buitenland verwijzen we naar de website van de Consumentenbond.
Kosten
Als je de reis via Blini boekt, zijn normaal gesproken alle overnachtingen en vervoer inbegrepen. Afhankelijk van de reis en de afspraken die je hierover met ons hebt gemaakt, zijn ook lokale gidsen en excursies inbegrepen. Dit betekent dat je de maaltijden (met uitzondering van het ontbijt), entreegelden, mogelijk gidsen en excursies en persoonlijke uitgeven zoals bijvoorbeeld souvenirs, een biertje, fooien of batterijen zelf moet betalen. Reken hiervoor op circa 15 euro per persoon per dag.
Op de website Cost of Living staat een up-to-date overzicht van de kosten voor het dagelijks levensonderhoud. Je vindt er bijv. de prijs voor een maaltijd in een restaurant, een liter melk, een fles water, etc.
Fooien, cadeautjes en aalmoezen
De gidsen en chauffeurs waarmee Blini werkt, krijgen allemaal een acceptabel basis-salaris. Maar fooien vormen daarop wel een gewaardeerde aanvulling. Bedenk daarbij ook dat ze vaak maar een deel van het jaar (tijdens het toeristische seizoen) als chauffeur of gids kunnen werken.
De hoogte van de fooi hangt uiteraard af van de mate waarin je tevreden bent en de grootte van je groepje. Een totaalbedrag van 10 tot 15 dollar per dag voor 2 personen voor de chauffeur is normaal. Een goede gids die je in een halve dag een stad laat zien, geef je bijvoorbeeld minimaal 10 dollar (en dat kan uiteraard ook in lokale valuta).
Als je overnacht in een homestay of bijvoorbeeld tijdens een treinreis leuk contact hebt met een Oezbeekse familie, kan het leuk zijn iets kleins te geven. Denk daarbij aan dingen als ansichtkaarten van bollenvelden, molens of grachten, een Delftsblauw klompje, klein kinderspeelgoed, ballonnen, bellenblaas etc.
Je komt in Centraal-Azië vrijwel geen bedelaars tegen. Als je er toch een tegen het lijf loopt, heb je misschien wat aan de stelregels van Blini zelf: geen geld voor volwassen, gezonde mensen en geen geld voor kinderen.
Gezondheid
Reizigers naar Oezbekistan wordt aanbevolen zich te laten vaccineren tegen hepatitis A en tegen DTP. Bij een verblijf van meer dan twee weken wordt ook een vaccinatie tegen buiktyfus aanbevolen. Kijk voor meer informatie op de website van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering en neem contact op met huisarts of GGD voor een persoonsgebonden advies. Blini Reizen is niet bevoegd om medisch advies te verstrekken.
Klimaat
Oezbekistan heeft een landklimaat. Dat betekent dat de winters koud en de zomers warm zijn. De beste periodes voor een bezoek aan Oezbekistan zijn het voorjaar en het najaar: april t/m juni en september t/m half november. Deze maanden zijn over het algemeen droog met temperaturen die overdag meestal tussen de 20 en de 30 graden liggen.
Maar natuurlijk kun je ook in de zomermaanden naar Oezbekistan. Je moet dan wel rekening houden met hete dagen: ’s middags kan het kwik oplopen tot 40 graden. De hotels, auto’s en treinen hebben echter airconditioning en als je dagen zo indeelt dat je niet in de middag hele stukken door de stad moet wandelen is het goed te doen.
’s Winters valt er af en toe sneeuw. ’s Nachts kan het vriezen en overdag liggen de temperaturen rond de 5 à 10 graden.
Veiligheid
Oezbekistan is een veilig land. Straatcriminaliteit komt zelfs in Tasjkent nauwelijks voor.
Islam en ramadan
Oezbekistan is een Islamitisch land. Steden als Samarkand en Buchara waren vroeger belangrijke centra van de islam. De prachtige madrassa’s (Koranscholen) herinneren aan dit verleden.
De Oezbeken zijn echter zeker niet fundamentalistisch in de manier waarop zij hun geloof beleven. De lange overheersing door de Russen (de tsaren en de Sovjets) hebben hier aan bijgedragen. In steden als Tasjkent en Samarkand is het niet ongebruikelijk geblondeerde meisjes in korte rokjes langs bebaarde ouderen te zien wandelen en alcohol is overal verkrijgbaar.
Reizigers zullen weinig merken van de ramadan. De meeste restaurants zijn gewoon open en je wordt niet boos aangekeken als je op straat een flesje water leeg drinkt.
Blini Reizen herinnert zich een bezoek aan Samarkand. Wij lunchten tussen de Oezbeken op een terras op de eerste verdieping, met uitzicht op het prachtige Registan. Noedelsoep, sjaslik, vers brood en grote flessen koud bier. Toen we na het eten nog een pot thee bestelden bedachten we ineens dat het ramadan was…
Taal
De taal van Oezbekistan is Oezbeeks, een Turkse taal. Ook Russisch en (in sommige delen) Tadzjiek worden veel gesproken. In hotels en toeristische restaurants spreekt men vaak ook een paar woorden Engels. Hoewel soms met wat moeite, kom je er altijd wel uit.
Oezbekistan is overgestapt naar het Romeinse schrift. Toch kom je nog vaak Cyrillisch tegen, dat alleen met wat moeite is te lezen.
Elektriciteit
Stopcontacten en het aantal volts zijn hetzelfde als in Nederland en België (zie de overzichtstabel met stekkers, netspanning & frequentie per land).
Als je tijdens je rondreis overnacht in hotels of homestays, is het normaal gesproken geen probleem batterijen op te laden. We schrijven ‘normaal gesproken’ omdat de stroomvoorziening wat minder betrouwbaar is dan in Nederland of België.
Bij sommige reizen slaap je een of meerdere nachten in een yurt-kamp. Hier kun je meestal niet rekenen op het opladen van je batterijen. Zorg voor die gevallen dus voor voldoende reservebatterijen.
Tasjkent
Tasjkent is de hoofdstad van de jonge maar zelfbewuste republiek Oezbekistan. In het centrum voeren brede lanen langs grote goudkleurige monumenten en indrukwekkende gebouwen. De stad moet trots uitstralen en de nationale identiteit benadrukken.
Wie echter iets verder kijkt, ontdekt al snel het Sovjetkarakter van de stad. Bijvoorbeeld in de kleding en de houding van een deel van de bewoners en in de typische woonblokken. Een groot deel van de bevolking is ook nog Russisch, niet alleen een overblijfsel uit de Sovjetperiode, maar ook uit de decennia daarvoor. Toen was Tasjkent de hoofdstad van de Tsaristische provincie Turkestan.
Het oude Tasjkent vind je terug in de drukke wijken rond de centrale markt. Hier zie je nog resten van het verleden, toen de stad een belangrijke handelspost op de Zijderoute was.
Top
Samarkand
Samarkand is een van die legendarische steden die alleen al door de klank van de naam tot de verbeelding spreken. Als je vanachter een pot thee in een van de theehuizen uitkijkt over de blauwe koepels van de prachtige madrassas zijn de geschiedenis en de cultuur van deze stad bijna tastbaar. “Samarkand: kruispunt der culturen”, luidt niet voor niets de betiteling van Samarkand op de Unesco Werelderfgoedlijst.
Samarkand werd meer dan 2750 jaar geleden door de Perzen gesticht en is daarmee een van de oudste nog bewoonde steden ter wereld. De lange geschiedenis telt tal van tumultueuze momenten. Zo veroverde Alexander de Grote de stad in 329 voor Christus, kwamen in de 13e eeuw de Mongolen langs denderen en maakte de beruchte Timur Lenk Samarkand tot de hoofdstad van een van de grootste rijken aller tijden. En al die eeuwen was de stad een van de belangrijkste steden aan de Zijderoute.
Het Registan vormt het hart van de stad. Aan dit plein liggen drie prachtige madrassas (Koranscholen), met mooi versierde groenblauwe koepels die glinsteren in de zon. Een kwartiertje wandelen verderop ligt een ander hoogtepunt van Samarkand: Sha-i-Zinda. In deze dodenstad liggen de mausolea van tientallen rijke en machtige bewoners van de stad zij aan zij, de een nog mooier dan andere.
Tijdens de wandeling naar de Sha-i-Zinda passeer je de enorme Bibi-Khanym Moskee, die tussen 1399 en 1404 gebouwd werd in opdracht van Timur Lenk. Timur Lenk zelf ligt begraven in het kleinere, maar nauwelijks minder mooie Gur-e Amir.
Top
Shakhrisabz
Shakhrisabz is nu niet veel meer dan een kleine stad. Toch heeft de plaats een groots verleden. Het was hier dat Alexander de Grote zijn latere vrouw Roxanna ontmoette en de grote veroveraar Timur Lenk werd geboren. Diezelfde Timur Lenk verplaatste zijn hoofdstad echter naar Samarkand.
In Shakhrisabz herinneren verschillende indrukwekkende monumenten aan het grootse verleden van de stad: het zomerpaleis van Timur, de Kok Gumbaz Moskee en het Hazrat-Iaman complex. Het oude centrum van Shakhrisabz is door de Unesco als werelderfgoed erkend.
Top
Buchara
De 2500 jaar oude stad Buchara was net als Samarkand een van de belangrijkste steden van Centraal-Azië en een belangrijke schakel van de Zijderoute. De stad bestaat uit twee delen: de oude stad en een nieuwe stad die is gebouwd rond het treinstation.
Een van de hoogtepunten van de oude stad is Kalyan minaret. Toen de stad door de Mongolen werd verwoest, zou het Djengiz Khan zelf zijn geweest die zo onder de indruk was van de pracht van de toren, dat hij opdracht gaf dat deze gespaard moest blijven.
Het grote fort, de Ark genoemd, is ook een ‘must’. Gelegen op een rots boven de stad heb je vanaf de muren een prachtig uitzicht. In het fort zijn verschillende stoffige maar leuke musea gevestigd.
Een persoonlijke favoriet van Blini Reizen is de Chor Minor. Deze kleine bescheiden madrassa met vier torens ligt wat afgelegen op een pleintje midden in een woonwijk. Vergeleken met veel andere gebouwen in Buchara is het een bescheiden gebouw, maar wel van een ongekende schoonheid. Een deel van het plezier van een bezoek aan de Chor Minor is de wandeling er naar toe. Deze voert door steegjes en langs lemen huizen. Onderweg kom je spelende kinderen en af en toe een zwaar beladen ezel tegen. Zo moet het leven in het oude Buchara zijn geweest.
Buchara is meer dan het bewonderen van oude gebouwen. Het hart van de oude stad wordt gevormd door Lyab-i-Hauz. Rond een groot waterreservoir staan de tafeltjes van theehuizen en restaurantjes. Oude bomen zorgen voor de nodige schaduw. Het is heerlijk om hier in het gezelschap van oude Oezbeken en onder het genot van meerdere potten thee een paar uur niets te zitten te doen.
Net als Samarkand, Khiva en Shakhrisabz staat ook Buchara op de Unesco Werelderfgoedlijst.
Top
Khiva
De oude stad Khiva ligt midden in de woestijn en was vroeger een welkome stop voor karavanen die door het gebied trokken. De 20e eeuw is grotendeels voorbij gegaan aan het oude centrum. De stadsmuren en vele monumenten zijn daardoor blijven staan. Nog onder de Sovjet-Unie werd begonnen met een zorgvuldige restauratie die er toe heeft geleid dat Khiva nu de meest complete en best bewaarde oude stad van Centraal-Azië is. Wandelend door Khiva kost het je weinig moeite je voor te stellen hoe het was in de tijden dat de Khans van Khiva nog regeerden over grote delen van de omliggende woestijnen.
Top